Hayatın dijitalleştiği bir dünyada değerli verileri kaybetmek, başa gelebilecek en kötü şeyler arasında bulunuyor. Bu durumdan daha kötüsü ise bir veri felaketi yaşandığında yedekleme yapmamış olmak. Siber güvenlik kuruluşu ESET, 31 Mart Dünya Yedekleme Günü’nde veri kaybının ne kadar pahalıya mal olabileceğine dikkat çekerek neler yapılması gerektiğini paylaştı.
Veri kaybının etkisi, ne tür verilerin kaybolduğuna ve kaybın ne zaman gerçekleştiğine bağlı olarak değişebilir. İş akışınız sırasında tüm önemli verileri düzenli olarak yedeklediyseniz, kaybolan verileri aldığınız yedekten geri yükledikten sonra kaldığınız sürece geri dönebilirsiniz. İşiniz için önemli olan verileri kaybetmenin yanı sıra, resimlerinizi veya yeniden yaratamayacağınız videoları kaybederseniz veri kayıpları daha da cesaret kırıcı olabilir. Bunlar evlilik tekliflerinden çocukluk anılarına, vefat etmiş aile üyelerinin fotoğraflarına kadar uzanabilir.
Verileriniz nasıl kaybolur
ESET uzmanları değerli verileri kaybetmenin birçok nedeni olduğunun altını çiziyorlar. Bazıları önlenebilirken, bazılarının tahmin edilmesi ve önlenmesi daha zor. Cihazınıza kötü amaçlı yazılım bulaşması verilerinizi kaybetmenin nedenleri arasında yer alıyor. Kötü amaçlı yazılıma bağlı olarak bilgisayarınız tamamen silinebilir, verileriniz bozulabilir ya da fidye yazılımına maruz kalırsanız verileriniz kilitlenebilir.
Savunma hattınızı kurun
Kötü amaçlı yazılımlarla mücadele için hazırlıklı olmak yararlı olacağından, sisteminizi sağlamlaştırmak için güçlü araçlar temin edin. Virüsten koruma yazılımları, kötü amaçlı yazılımları algılayıp ortadan kaldırırken güvenlik duvarları, yetkisiz kullanıcıların bilgilerinize erişmesini önler.
Öngörülemeyen kazalar
Cihazınız çalınabilir, üzerine sıvı dökülmesi veya yüksekten düşme nedeniyle mekanik hasara uğrayabilir. Cihazların, yaş veya sabit diskinizin aşırı ısınması gibi belirli bir bileşeni etkileyen, bir üretim hatası nedeniyle arızalanması söz konusu olabilir. Elektrik kesintileri de öngörülemeyen kazalara örnek verilebilecek bir durumdur. Üzerinde çalıştığınız verileri göz açıp kapayıncaya kadar kaybedebilirsiniz. Kritik verilerin yanlışlıkla silinmesine yol açabilecek insan hatalarını da hesaba katmanız gerekir.
Profesyonel destek alın
Cihazınızın ve hasarın türüne, verilerinizin değerine bağlı olarak profesyonel bir destek alma seçeneğini düşünmelisiniz. Bu hizmet cihazınıza uzaktan bağlanarak sunulabilir veya cihazınızı kurtarma hizmetine götürmenizi gerektirebilir.
Kendi başınıza neler yapabilirsiniz
Verileriniz yanlışlıkla silinmişse, cihazı kullanmayı hemen bırakın, ancak kapatmayın. Pille çalışıyorsa, şarj cihazına takın. Tüm ağ bağlantısını devre dışı bırakın, eğer bir uçuş modu veya benzeri bir şeye sahipse, bunu etkinleştirin ve ardından uyku moduna geçirin. Cihazınıza kazara sıvı dökülürse, hemen kapatın ve yumuşak kuru bir bezle hızlıca kurutmaya çalışın. Herhangi bir harici ortam bağlıysa, fişini çekin ve onu da kurulayın. Tamamen kuruması için birkaç gün bırakın. Sıvı hasarının miktarına bağlı olarak profesyonel bir servise başvurmanız gerekebilir.
Cihazınızın güvenliği fidye yazılımı nedeniyle ihlal edilmişse, güvenlik şirketleri tarafından oluşturulan ücretsiz şifre çözücüler bulabilirsiniz. Ayrıca, bu amaç için özel olarak geliştirilmiş çeşitli kurtarma yazılımlarını kullanarak verilerinizi geri almayı deneyebilirsiniz.
Önlem her zaman tedaviden daha iyidir
Hassas ve önemli verilerinizi düzenli aralıklarla yedeklemek, çılgınca kayıp verileri kurtarmaya çalışmaktan daha iyidir. Bilinen ve iyi hizmet sunan bir bulut çözümü gibi birden çok depolama biçimi kullanın. Böylece ihtiyacınız olduğunda verilere ve harici sürücüler gibi çevrimdışı fiziksel depolama cihazlarına sahip olursunuz. İyi bir önlem olarak, herhangi bir yerde saklamadan önce tüm verilerinizi her zaman şifreleyin. Böylece birisi bulut yedeklerinizi veya harici sürücülerinizi çalsa bile verileriniz korunur.
