Geçtiğimiz hafta Ticaret Bakanlığı tarafından yayınlanan “Türkiye’de E-Ticaretin Görünümü Raporu” sektöre ilişkin çarpıcı veriler ortaya koyuyor. Rapor verilerine göre e-ticaret hacminin Türkiye’de bir yılda yüzde 115 oranında artarak 1,85 trilyon Türk lirasına ulaştığını ifade eden TOBB E-ticaret Meclisi Üyesi, Ticimax E-ticaret Sistemleri Kurucu CEO’su Cenk Çiğdemli, “Ticaret Bakanlığı’nın 2024 yılı öngörüsü ise e-ticaret hacminin 3,4 trilyon Türk lirasına yükselmesi” dedi.
Geçtiğimiz hafta Ticaret Bakanlığı “Türkiye’de E-Ticaretin Görünümü Raporu”nu yayınladı. Rapor verilerine göre 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 115,15 artarak 1,85 trilyon Türk lirasına ulaştı. İşlem sayısı ise bir önceki yıla göre yüzde 22,25 artarak 5,87 milyar adet olarak gerçekleşti. Ticaret Bakanlığınca 2024 yılında e-ticaret hacminin 3,4 trilyon Türk lirası ve işlem sayısının da 6,67 milyar adet olacağı öngörülüyor. E-ticaret hacminin genel ticaret hacmine oranı 2019 yılında yüzde 10,1 iken yıllar içinde büyük bir artış kaydederek 2023 yılında yüzde 20,3’e ulaştı. 2023 yılında e-ticaret hacminin gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki payı (E-GSYH) bir önceki yıla göre yüzde 33,3 oranında artarak yüzde 6,8’e ulaştı. E-GSYH’nin 2019-2023 yılları arasında yıllık bileşik büyüme oranı yüzde 26 oldu.
Öngörülemez bir hızla büyüyecek
E-ticaret sektöründeki hızlı büyümenin Türkiye’deki işletme modellerini de hızla dönüştürdüğünü ifade eden TOBB E-ticaret Meclisi Üyesi, Ticimax E-ticaret Sistemleri Kurucu CEO’su Cenk Çiğdemli, “Özellikle e-ticaret yapan ve e-ticaret üzerinden harcayan nüfusun yaş aralığına bakıldığında, sektörün bizim bile öngöremeyeceğimiz kadar hızla katlanarak büyüyeceği ortada. Bu alanda büyüme sadece sektör dinamiklerine değil, genç nüfusun iş yapmaya başlaması ve para kazanarak harcamaya başlamasına da bağlı. Bu da büyümede tahmini zor bir çarpan etkisi yaratıyor. Rapora göre en çok harcama yapan yaş 29. Bana kalırsa en küçük esnaf bile bir an önce işletmesini dijitale taşımalı. Geç kalmamak için önümüzde artık uzun yıllar yok, değişim çok hızlı” dedi.
Yüzde 51’i mal ticareti
Türkiye’de E-Ticaretin Görünümü Raporu’na göre, e-ticaret hacminin yüzde 51’ini mal ticareti, yüzde 49’unu ise hizmet ticareti oluşturuyor. Bunun yanında kartlı işlem hacminin yüzde 63’ü mal ticareti iken yüzde 37’si hizmet ticareti kaynaklı işlemlerden meydana geliyor. E-ticaret hacminden en büyük payı alan ilk üç sektörden ilki 233 milyar Türk lirası ile beyaz eşya ve küçük ev aletleri olurken bu sektörü sırasıyla 135 milyar Türk lirası ile elektronik ve 127 milyar Türk lirası ile giyim, ayakkabı ve aksesuar sektörleri izliyor. E-ticarete uyum endeksine göre uyumu en yüksek ilimiz İstanbul. E-ticarete uyum skorlarına bakıldığında e-ticarete uyumu en yüksek olan iller sırasıyla İstanbul, Kayseri, Çorum, İzmir ve Kocaeli olarak öne çıktı.
İşletme sayısı 559 bin
2023 yılında Türkiye genelinde e-ticaret yapan işletme sayısı 559.412’ye ulaştı. Pazaryerlerinde e-ticaret faaliyeti yürüten işletme sayısı ise 540 bine yaklaşırken kendi sitesinden veya mobil uygulamasından e-ticaret faaliyetinde bulunan ETBİS’e kayıtlı işletmelerin sayısı 35 bini aştı. Ülkemizde e-ticaret yapan işletmelerin yüzde 76’sı şahıs işletmesi, yüzde 21’i limited şirket ve yüzde 3’ü anonim şirkettir. İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya, e-ticaret faaliyetinde bulunan işletmelerin en çok bulunduğu ilk 5 il olarak öne çıktı. E-ticaret faaliyetinde bulunan esnaf işletmesi sahiplerinin yüzde 70,5’i erkek, yüzde 29,5’i ise kadındır.
En çok 29 yaş tüketiyor
Esnaf işletmesi sahiplerinin yaşlarına göre dağılımına bakıldığında çoğunluğun 25-44 yaş aralığında olduğu görüldü. E-ticaret harcamalarının yaşa göre dağılımında 25-36 yaş aralığı dikkat çekiyor. E-ticaret alışveriş tutarlarının yaş dağılımına bakıldığında en fazla harcamayı 29 yaşındaki tüketiciler gerçekleştirirken e-ticaret hacminin yarısından fazlasını 25-36 yaş aralığındaki tüketiciler yaptığı alışverişler oluşturdu.
Ticimax olarak bu büyümeyi yakından takip ettiklerini belirten TOBB E-ticaret Meclisi Üyesi, Ticimax E-ticaret Sistemleri Kurucu CEO’su Cenk Çiğdemli, “Bizim de kendi e-ticaret sitesini açıp marka yaratan müşteri sayımız 21 bini aşmış durumda. Pazaryerlerine satış yapanlar da, kendi e-ticaret sitesi üzerinden satış yapanlar da tek panel üzerinden işlerini yürütebiliyor. Sektörün daha çok büyümesi için işletmelere kolaylıklar sağlamak önemli. Aynı zamanda e-ihracat oranımızı da artırmamız gerekiyor. Yıllar önce e-ticaret büyüyecek diyorduk ve şu an inanılmaz bir büyüme var. Yakın zamanda e-ihracat için de böyle konuşuyor olacağız, her işletme ihracat tarafında da artık büyüme ivmesini hızlandırmalı. Hala cesaret edemeyenler için, Ticimax Kampüs bünyesinde ücretsiz eğitimler veriyoruz” diye konuştu.
En fazla kargoyu Bağcılar gönderiyor, Çankaya alıyor
Rapora göre, e-ticaret harcamalarının saat aralıklarına göre dağılımına bakıldığında yüzde 43 ile en fazla sayıda işlem 18.00-00.00 arasındaki 6 saatlik zaman diliminde gerçekleştirildi. Türkiye genelinde ortalama kargo teslim süresi 46,2 saat. Teslim edilemeyen kargo gönderilerine bakıldığında ilk sebep yüzde 34,13 ile müşterinin gönderiyi kabul etmemesi iken yüzde 26,43 ile adreste bulunamama ikinci sırayı aldı. En az karşılaşılan sebep ise yüzde 1,2 ile hasarlı kargo oldu. En yüksek sayıda kargo gönderimi yapan il yüzde 55,27 ile İstanbul oldu. İstanbul’u sırasıyla Kocaeli, Ankara, İzmir, Bursa ve Kayseri illeri takip etti. En fazla kargo gönderimi yapan ilçelere bakıldığında ise İstanbul iline bağlı Bağcılar ilçesi ilk sırada yer aldı. En fazla sayıda kargo alan il yüzde 29,74 oranı ile yine İstanbul oldu. Ankara, İzmir, Bursa, Antalya ve Kocaeli, İstanbul’u takip etti. En yüksek sayıda kargo alan ilçe ise Ankara iline bağlı Çankaya ilçesi oldu.
En çok satılan ürünler
Sektör bazında aşağıdaki ürünler en çok satılan ürünler olarak dikkat çekti: Giyim, ayakkabı ve aksesuar sektöründe, ayakkabı, gömlek, mont ve ceket, pantolon, elbise. Elektronik sektöründe, cep telefonu, dizüstü bilgisayar, televizyon, ağ sistemleri, masaüstü bilgisayar. Beyaz eşya ve küçük ev aletleri sektöründe, airfryer ve fritöz, klima, mutfak ve yemek aletleri, çamaşır makinesi, buzdolabı. Gıda ve süpermarket sektöründe, meyve ve sebze, çay ve demleme içecek, et, deniz ürünleri ve yumurta, kahve. Yemek sektöründe, hamburger, kebap, pizza, pide, döner, tatlı, dondurma.
