Amazon Türkiye ve PwC Türkiye iş birliği ile yayımlanan “Türkiye’deki KOBİ’lerin E-Ticaret Görünümü” raporunda Türkiye genelindeki KOBİ’lerin mevcut durumlarını ve e-ihracata yönelik bakış açılarını ortaya koyan anket sonuçları yer alıyor. KOBİ’lerin elektronik ticarette hem iç hem dış pazarlara erişiminde karşılaşılan zorlukları ayrıntılı bir biçimde ortaya koyan, firmaların ihtiyaçlarını ve beklentilerini daha iyi anlamayı hedefleyen ankete Türkiye’nin 28 farklı ilinden 2089 işletme katıldı.
Raporda yer alan bilgilere göre e-ticaret faaliyetlerinin hacmi COVID-19 esnasında katlanarak arttı ve Türkiye’de kayda değer sayıda KOBİ, ürünlerini fiziksel mağazalarındaki satışlarını desteklemek amacıyla internet üzerinden satmaya başladı. Böylece KOBİ’ler, internette satışa sundukları mevcut ürün çeşitliliğini çoğaltarak farklı sektörlerin dijital ortamdaki varlıklarını artırmayı başardı. Bu gelişmeler ışığında, Türkiye’deki KOBİ’lerin e-ticaret faaliyetleri 2020’den bu yana önemli bir büyüme kaydetti ve çok sayıda paydaştan oluşan bir ekosistemin oluşmasına neden oldu.
Bununla birlikte raporda yer alan ankete göre Türkiye’deki KOBİ’ler sınırlı düzeyde e-ihracat faaliyetleri gerçekleştiriyor. Ankette Türkiye’deki KOBİ’lerin e-ihracat faaliyetlerine ilişkin 3 ana bulgu ortaya çıkıyor; KOBİ’lerin büyük çoğunluğu e-ihracat kavramı ile ilgili eksik veya kısıtlı bilgiye sahip, çoğu e-ihracat yapmıyor ve yakın gelecekte e-ihracat yapmayı öngörmüyor. Bu doğrultuda, ankete katılan KOBİ’lerin yüzde 76,8’i e-ihracatın ne olduğu ve nasıl yapılacağı konusunda yeterli bilgiye sahip olmadığını belirtirken, sadece yüzde 23,2’si e-ihracat kavramını bildiğini belirtiyor. Bir diğer önemli bulguya göre ankete katılan KOBİ’lerin yalnızca yüzde 4,1’i hâlihazırda e-ihracat faaliyetlerini sürdürüyor. Söz konusu bulgularla Türkiye genelinde KOBİ’lerin e-ihracat gerçekleştirme oranlarının henüz düşük olduğu vurgulanmakla birlikte, bu alanda ciddi bir gelişim potansiyeli olduğu da anlaşılıyor. Ayrıca ankete göre işletmelerin yüzde 59’u, e-ihracat faaliyetlerinin ihracat içerisindeki payının yüzde 25 – yüzde 50 aralığında olduğunu belirtiyor. KOBİ’lerin yalnızca yüzde 3’ü, e-ihracatın toplam ihracat faaliyetlerinin çoğunluğunu temsil ettiğini ifade ediyor.
En çok tekstil sektörü e-ihracat yapıyor
Ankete katılan KOBİ’ler arasında e-ihracat yapanların yüzde 56’sı, tekstil sektöründe faaliyet gösteriyor. Kimya ve elektronik sektörlerinde faaliyet gösteren KOBİ’ler sırasıyla örneklem büyüklüğünün yüzde 10’unu ve yüzde 9’unu temsil ediyor. E-ihracat noktaları genellikle Avrupa ve Orta Doğu odaklı olmakla birlikte, üçüncü sırada yüzde 16,6 ile Afrika kıtası bulunuyor. Bu sonuçlar geleceğin hedef pazarlarını anlamak açısından da önemli çıkarımlar sağlıyor.
E-ticaret için pazaryerleri tercih ediliyor
E-ihracat faaliyetlerini yürütmek adına tercih edilen kanallara ilişkin verilen yanıtlar değerlendirildiğinde ise KOBİ’ler ağırlıklı olarak çevrimiçi pazaryeri operatörlerini tercih ediyor. KOBİ’lerin yüzde 71’i pazaryeri operatörleri aracılığıyla faaliyetlerini sürdürmeyi tercih ettiğini belirtirken yüzde 39’u e-ihracat faaliyetlerini kendi internet siteleri üzerinden sürdürüyor. Anket sonuçlarına göre, e-ihracat yapan KOBİ’lerin yüzde 35’i, gelecek dönemdeki e-ihracat satışlarında artış olacağına inanıyor. Katılımcılar e-ihracat satışlarının azalmayacağını öngörmekte olup çoğunlukla e-ihracat seviyelerinin aynı kalacağını düşünüyor. Sonuçlar değerlendirildiğinde, KOBİ’lerin e-ihracat hacimlerini artıracak araç veya bilgiye sahip olamayabilecekleri göz önünde bulunduruluyor. Raporda geniş bir müşteri portföyüne sahip ve farklı pazarlara erişim olanakları sağlayan çevrimiçi pazarlar ile iş birliği ve benzeri stratejilerin izlenmesinin, bu konuda yol kat edilmesini kolaylaştıracağına vurgu yapılıyor. Anket bulguları, doğru kanalların ve fırsatların sağlanması halinde Türkiye’deki e-ihracat işlem hacminin artabileceğini gösteriyor.
Çoğu firma e-ihracat süreçlerini kurdukları özel birimler ile yönetiyor
KOBİ’lerin e-ihracat faaliyetlerine ayırdığı kaynaklar, söz konusu işletmelerin ihracata yönelik genel bakış açısı ve yaklaşımı hakkında da içgörü sağlıyor. Ankete katılan ve e-ihracat yapan KOBİ’lerin yüzde 64,6’sının e-ihracat süreçleri, bu amaç için kurulan belirli bir birim tarafından yönetiliyor. İşletmelerde e-ihracat faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere istihdam edilen çalışan sayısı ağırlıklı olarak (yüzde 73’ü kadar) 1-5 arasında. Önümüzdeki 12 ay içerisinde e-ihracat faaliyetlerini büyütmek amacıyla yeni bir işe alım öngörüsü olan işletme oranı ise yüzde 37.
