Modern veri tabanlarının geleneksel veri tabanlarına göre avantajlarını ve diğer merak edilenleri Couchbase Kurumsal Hesap Yöneticisi Özgür Mermerci ile konuştuk.
Modern veritabanları ile geleneksel veri tabanları arasındaki farklar nelerdir?
Şöyle söylemekte fayda var. Geleneksel veritabanları doğal olarak hepimizin yıllar boyunca kullandığı, işte beraber bu işleri öğrendiğimiz teknolojiler. Hepsinin teknolojide ve gönlümüzde yeri ayrı. Söyleyecek laf yok tabii ki ama baktığınızda geleneksel veri tabanlarının geliştirildiği, teoreminin çıktığı, ilişkisel teoremin çıktığı tarihler 1967 yılları. O dönemin ihtiyaçlarına yönelik tasarlandı bu sistemler. Neydi o dönemin ihtiyaçları? Bir veri tutarlılığını sağlanması, iki belirli bir esnekliğin olması, veri tipleri arasında ilişkilerin kurulabilmesi, üç ve en kritik olan şey o dönemki depolama birimlerinin maliyetinin çok yüksek olması nedeniyle veri tekrarının mümkün olduğu kadar aza indirilmesi. Şimdi bu ihtiyaçlar çerçevesinde o dönemin ilk zamanlarında teoremin kurgulandığı bir süreç oldu ve buna yönelik ürünler çıktı ve yıllar boyunca kullandık, hala kullanıyoruz. Ama bu arada süreç çok değişti. Bir kere hayatımızda artık online ticaret, online bankacılık gibi pek çok işin internete taşındığı bir dönemden bahsediyoruz. Biz burada şöyle kritik bir ayırım yapmalıyız. Eski zamanlarda bankaya gittik. Hepimizin kendine ait bir şubesi vardı. Başka şubelerden her işlemi de yapamazsınız. Bugün bambaşka bir dünyadayız. Bir işlem yapmak için hesabınızı kontrol ettiniz, belirli ürünlere baktınız. Kısacası sadece bir göz attınız diyelim. Bu işlere biz interaction deriz. Bunun sonunda bir alışverişle o konu bittiyse veya bir para yatırma, para çekme, para transferi gibi kayıt altına alınması tutarlı bir biçimde kayıt altına alınması gereken bir duruma da transaction deriz. Eskiden bu beşe bir oranında iken günümüz dünyasında bu on bine bir olmuş durumda. Bunun getirdiği sistemlere getirdiği yükü de tahmin edersiniz. Şimdi hal böyleyken daha farklı teorilere, daha farklı teknolojilere ihtiyaç duyuldu. İşte bu teknolojilerin altyapısını CAP teorem dediğimiz teorem karşılar ve buna yönelik olarak bu teoreme dayalı da bugün NO-SQL diye adlandırdığımız teknolojiler çıktı. Couchbase de bizim görüşümüze göre bu alandaki eskiyle yeniyi çok iyi entegre edebilen bir veri platformu. Biz bunu sağladık.
Peki kullanıcılara en fazla avantajları neler sizce?
Şimdi birkaç avantajdan bahsetmek mümkün burada. Birincisi çok yüksek performans. Yani bununla ilgili okuyucularınız mutlaka internetten rahatlıkla veri bulabilirler. İkinci konu şu, öğrenme eğrisi bizim çok önemsediğimiz bir kavram. Her No-SQL teknolojisi eğer sadece ve sadece kendine özgü geliştirme kavramları ve araçlarıyla gelirse siz durmadan bir şeyi yeni baştan öğrenmek zorunda kalırsınız. Bizim o konuda sunduğumuz çok büyük bir avantaj var. Bildiğimiz standart ANSI SQL kullanarak siz Couchbase üzerinde veri yazma, okuma, gruplama ve şekillendirme süreçlerini yapabiliyorsunuz. Onun içindir ki zaten performans yüzünden bizi tercih eden kurumlar ikinci üçüncü projelerini bu SQL++ isimli dil yüzünden yapmayı seçiyorlar. Bunu rahatlıkla söyleyebilirim.
Geleneksel mimariler veya bu tarz sistemler son dönemlerde nereye evriliyor sizce?
Geleneksel mimarinin tabii ki hala bir kullanım alanları var ama sonuçta bilim ilerliyor. Bilim nasıl ilerler? Sürekli üstüne yeni bir şeyleri ekleyerek ilerler. İlk başlarda kullanılan teknolojiler bugünün alt yapısını oluşturdu, bugün ise Couchbase’den bahsediyoruz. İlerleyen yıllarda belki başka teknolojilerden bahsederiz ama günün sonunda geleneksel veri tabanlarında bizim gördüğümüz handikap bu işte. Ana amacının ölçeklenebilme ve yüksek veri karşılamaktan çok, tutarlılığı ve az depolamayı sağlamaya yönelik olmasından kaynaklanıyor. Biz bunu değiştirdik… İki amacı da bir araya getirmeye çalıştık. Bu konuda da başarılı olduğumuzu düşünüyoruz. Evrilen noktaya bakarsak, sonuçta nüfus artıyor, iş hayatı, gündelik hayat internet üzerinde online düzene çok daha fazla aktarılıyor ve biz de buradaki varlığımızla daha fazla ihtiyacı karşılayabildiğimizi düşünüyoruz.
Veri analitiği ve iş zekası üzerinden baktığımızda ne tarz çözümler sunabiliyoruz?
Biz Couchbase için bir veri tabanı demiyoruz. Couchbase bir veri platformu… Her şeyden önce farklı farklı servisler var ve bu farklı servisler aynı cluster mimarisinin bir modu olarak görev alabiliyorlar. Bunlardan birisi de Couchbase yana ve yukarı doğru uygulamayı kapama ihtiyacı hissetmeden büyüyebilir. Bunların içerisinde en önemsediğimiz servislerden birisi de Realtime Analytics adını verdiğimiz ETL veya ELT’siz analitik servisi… Operasyonel iş yükünü bozmadan, onun iş yükünü yavaşlatmadan aynı zamanda size çok uzun sorgularınızı, kompleks analizlerinizi ve hesaplamalarınızı SQL++ ile yapmanızı sağlayacak, MPP yani Massively Parallel Processing olarak adlandırılan bir mimaride analitik altyapısı sunuyoruz. Burada siz operasyonel sorgularınızla analitik sorgularınızı izole edip, aynı datasetin üzerinden son kullanıcıya istediği iş zekasına, öngörüye yönelik sonuçları çıkarabiliyorsunuz.
Biraz da işin güvenlik kısmına değinebilir miyiz?
Kurumsal bir veri tabanı sisteminde veya veri platformu sisteminde olması gereken her türlü güvenlik alt yapısı doğal olarak Couchbase platformunda da var. Bunun içine kriptolamayı koyabiliriz, TLS şifrelemelerinden, rol ayırımlarından bahsedebiliriz. Şemaya yönelik olarak rollerin izole dağıtılmasından bahsedebiliriz. Yani uzun lafın kısası datayı görmesi gereken kişi görür, görmesi gerektiği zaman görür ve hakkı olan kişi değiştirebilir. Biz bununla ilgili bütün mekanizmaları kurgulayabiliyoruz. Güvenlik tabi ki de bizim için en elzem konulardan biri.
Son olarak eğitim konusundan bahsedelim. Firma olarak hem kurum içi eğitimler hem de üniversitelerde vermek istediğiniz eğitimler ve sosyal sorumluluk projeleriniz hakkında planlarınız nelerdir?
Sosyal sorumluluk projelerimiz Türkiye ekibi olarak planlama aşamasında. Şu anda bizzat benim üstlenmek istediğim, çok da keyif aldığım bir şey bu. Hepimizde olduğu gibi benim de zamanında elimden tutan bir ustam, bir mentorum olmuştu. Doğal olarak biz de bayrağı bizden sonra gelen kuşağa devretmekle yükümlüyüz. Buna ilave olarak Couchbase’in internet sitesinde ücretsiz pek çok eğitim var. Uygulama geliştiricilerinin ihtiyaç duyacakları bütün noktalara değinen, bunu farklı uygulama dillerinde, programlama dillerinde öğrenmek isteyen herkese açık olan pek çok eğitimimiz var. Bunu da özellikle okuyucularınızın mutlaka değerlendirmesini arzu ederim.
