2008’den bu yana ekonomi, finans ve iş dünyası gündeminden düşmeyen kripto para birimleri, geride bıraktığımız yıllarda kötüye kullanımlar ve saldırılar da deneyimledi. Güncel bir araştırma, siber suçluların son 10 yılda merkezi borsalardan yaklaşık 11 milyar dolar çaldığını ortaya koydu.
Kripto para birimleri, 2008’de Bitcoin’le başlayan yolculuğunda yatırım araçlarını demokratikleşerek herkesin finansal geleceği için tasarruf etmesine olanak tanıdı. Küçük yatırımcıların da tasarruflarını değerlendirebileceği araçlar sunan ve yıllar içinde çok hızlı genişleyen kripto ekosisteminde, güvenliği ve etik ilkeleri garanti eden merkezi borsalar dahi, hem güvenlik açıkları hem de kötüye kullanımlar sebebiyle önemli kayıplara sebep oldu. Blokzinciri güvenliği şirketi SlowMist tarafından yürütülen bir araştırma, merkezi kripto para borsalarının 2012’den bu yana siber suçlulara 11 milyar dolar çaldırdığını ortaya koydu. Dünyanın merkeziyetsiz geleceğe geçişine odaklanan küresel ağ UNIDEF, bu konuda harekete geçerek bir girişim başlattı.
Konuyla ilgili değerlendirmelerini paylaşan Unidef Küresel CEO’su Azim Ghader, “Dünyanın, herkesin finansal durumları, kimlikleri ve verileriyle ilgili tam kontrol sahibi olduğu merkezi olmayan bir geleceğe geçişini hızlandırmak misyonuyla çalışıyor, etik bir kripto endüstrisini savunuyoruz. Etik olmayan ve kullanıcıyı önemsemeyen kripto şirketlerinden etkilenenlere destek olmayı da bir sorumluluk olarak üstleniyoruz” dedi.
Merkezi kripto borsalarının karnesi: 118 saldırı, 11 milyar dolar kayıp
Söz konusu raporda, 2012 ila 2023 yılları arasında gerçekleştirilen hırsızlık işlemleri konu edildi. Buna göre kripto endüstrisinin 2012’den bu yana çalıntı sebebiyle yaşadığı toplam kaybın, 30 milyar dolar olduğu açıklandı. Kaydedilen 118 saldırının sebep olduğu kayıpların en büyükleri ise 2021’de meydana gelen ve yaklaşık 5 milyar doların çalındığı iki saldırı oldu. Öte yandan toplam kaybın %30’u, merkezi borsalar sebebiyle yaşandı.
Yalnızca siber saldırıların değil, kötüye kullanımın da kripto kayıplarının önemli bir kısmını oluşturduğuna dikkat çeken Azim Ghader, “Resmi görünümü olan, ticari bir varlık gibi görünen kripto para borsaları yatırımcılarına açıklama yapmaksızın işlemleri durdurabiliyor. Kripto varlıkların gerçek karşılıkları üzerindeki denetimsizlik, milyonlarca yatırımcının servetlerini önemli ölçüde yitirmesine sebep olabiliyor” dedi.
Geçtiğimiz yıla iflas dalgası damga vurmuştu
Genesis Global, Core Scientific, Blockfi, FTX, Celsius Network, Voyager Digital, Three Arrows Capital gibi, endüstrinin farklı alanlarına odaklanan, borç verici, borsa, risk fonu gibi kurumsal şirketler, geçtiğimiz yılın sonlarından itibaren arka arkaya iflas başvurusunda bulundu. Son iflas başvuruları ışığında, zarar gören ve kayıp yaşayan kripto yatırımcılarına destek olmak amacıyla bir girişim başlattıklarını kaydeden Unidef küresel CEO’su Azim Ghader, “Bir merkezi kripto para borsası, açıklama dahi yapmadan hesabımı devre dışı bıraktı. 50 milyon doları aşan varlıklarım, 300 bin dolar seviyelerine düştü. Unidef olarak, özellikle 2017’den bu yana bu gibi deneyimler yaşayan yatırımcıların varlıklarını kurtarmalarına ve ilgili kripto para borsalarına tazminat davası açma süreçlerine destek oluyoruz. Pek çok kişi hâlâ merkezi borsaları savunsa da OFAC, FinCen, SEC gibi menkul kıymet ve finans otoriteleri, son dönemde merkezi borsalar üzerinde derin bir soruşturma yürütüyor” diye konuştu.
Merkeziyetsiz geleceğe geçişi kolaylaştırmak için çalışıyoruz
Merkezi borsaların eylemlerinden, yanlış yönetim stratejilerinden ve güvenlik problemlerinden kaynaklanan kayıplardan muzdarip olan kripto varlık yatırımcılarının bir araya gelmesi ve desteklenmesi gerektiğini savunan Azim Ghader, değerlendirmelerini şu ifadelerle sonlandırdı: “Unidef olarak merkezi olmayan varlıkların ve kripto paranın, kontrolü bireylere veren yeni bir yaklaşımla finansal sistemi ve interneti yeniden tanımlayacağına inanıyoruz. Merkeziyetsiz bir geleceğe katkıda bulunan projeleri ve yeni nesil teknolojiler geliştiren girişimcileri destekleyen Unidef olarak bu girişimimizi adil ve etik kripto para endüstrisi için önemli bir adım olarak görüyor, bu gibi durumlardan etkilenenleri Unidef’in başlattığı harekete katılmaya ve onu geliştirmeye davet ediyoruz.”
