Dünyanın her yerinde faaliyet gösteren siber suçlular, her sene trilyonlarca dolar para ele geçiriyor. Onların bu başarılarının arkasında kimlik avı bağlantılarına tıklamamız, kritik yazılımları güncellemeyi unutmamız ve çok faktörlü kimlik doğrulaması (MFA) kullanmayı ihmal etmemiz gibi hatalarımız yatıyor.
Siber güvenlik şirketi ESET, bilgisayar korsanlarının saldırılarını genellikle açık bir şekilde gerçekleştirmediğinin altını çizdi. ESET uzmanları farkında olmadan bir siber suçun kurbanı olup olmadığınızı erkenden fark etmeniz için nelere dikkat etmeniz gerektiğini listeledi.
Fidye yazılımı mesajının alınması
Bilgisayarı açtığınızda her zamanki başlangıç ekranından farklı olarak bir fidye mesajıyla karşılaşırsanız büyük ihtimalle bir fidye yazılımı saldırısına maruz kalmışsınızdır. Dijital paralarla nasıl ödeme yapacağınıza ilişkin talimatlarla birlikte ödeme yapmanız için genellikle kısa bir süre verilir. Kötü haber şu ki bu talimatları harfi harfine uygulasanız bile şifrelenmiş dosyalara tekrar erişim sağlama ihtimaliniz üçte bir oranında.
Yavaş çalışan bir bilgisayar
Truva atları, solucanlar ve kripto para madencileri de dahil olmak üzere kötü amaçlı yazılımlar bir bilgisayara yüklendiğinde genelde o bilgisayar yavaşlar. Bu durum özellikle dijital para madenciliği yapmak için aşırı miktarda işleme gücü ve enerjisi kullanan kötü amaçlı kripto madenciliği saldırılarında yaşanır. Bilgisayarların yavaş çalışması, bilgisayarın temizlenmemesi gibi kötü amaçlı olmayan faktörler nedeniyle de gerçekleşebilir. Yolunda gitmeyen bir durum olup olmadığını kontrol edin.
Kameranın kendiliğinden açılması
Bilgisayar korsanları tarafından yüklenen bazı casus yazılımlar, sadece bilgisayarınızdan veri çalmak için değil aynı zamanda gizli biçimde kamera ve mikrofonunuzu açmak için de tasarlanır. Kamera ve mikrofonunuzun açılması siber suçlulara sizin ve ailenizin videolarını çekme ve çalma imkanı tanıyabilir. Bu videolar da ileride şantaj amaçlı kullanılabilir. Kameranızın kendiliğinden açılıp açılmadığını anlamak için kamera ışığına dikkat edin.
Arkadaşlarınızın size ait hesaplardan istenmeyen mesajlar alması
Arkadaşlarınızın ve rehberinizdeki kişilerin size ait e-posta ya da sosyal medya hesaplarından istenmeyen mesajlar geldiğinden şikayet etmeye başlaması, bilgisayarınıza kesinlikle sızıldığını gösteren bir başka işarettir. Kurbanların hesaplarının ele geçirilmesi ve bunların kurbanın tüm arkadaşlarına istenmeyen veya kimlik avı e-postaları göndermek için kullanılması klasik bir kimlik avı taktiğidir. Tüm hesapların MFA ile korunması sağlanarak bu tehdit kolaylıkla önlenebilir.
Gereğinden fazla açılır pencere reklamının olması
Reklam yazılımları genellikle kurbanları haddinden fazla reklama maruz bırakarak saldırganlara para kazandırır. Bu nedenle bilgisayarınızın açılır pencere reklamlarıyla dolması bilgisayarınızda bir yerlerde yüklü, kötü amaçlı bir kodun olabileceğini gösterir.
Tarayıcınızda yeni araç çubukları görünmesi
Kötü amaçlı yazılımlar, tarayıcınıza ekstra araç çubukları da yükleyebilir. Bilmediğiniz ya da yüklediğinizi hatırlamadığınız bir araç çubuğu fark etmeniz, muhtemelen bilgisayarınıza sızıldığı anlamına gelir. Bu araç çubuklarını kaldırmak için bilgisayarınızın fabrika ayarlarını sıfırlamanız gerekebilir.
Rastgele simgelerin görünmeye başlaması
Gizliliği ihlal edilmiş bir bilgisayara kötü amaçlı yazılımlar yüklendiğinde genellikle yeni masaüstü simgeleri ortaya çıkar. Dosyalar, klasörler ve programlar düzgün bir şekilde masaüstünde organize edildiği sürece bu simgeler kolaylıkla fark edilebilir.
Şifrelerin/kimlik bilgilerinin çalışmaması
Bilgisayar korsanları bilgisayarınızı ele geçirmeyi başarmışsa e-postanız gibi çeşitli çevrim içi hesaplarınızı da ele geçirmiş ve sizi hesaptan atmak için şifreleri de değiştirmiş olabilir. Bunun sonuçlarıyla başa çıkmak, bir siber saldırının en stresli kısımlarından biri olabilir.
Veri ve kimlik bilgilerinin karanlık ağda dolaşması
Beraber çalıştığınız bir firmadan bir veri ihlaline ilişkin bilgi alırsanız, bu bilgiyi daima ciddiye alın ve bunu bağımsız bir şekilde doğrulamaya çalışın. HaveIBeenPawned gibi siteler, bir veri ihlalinin üçüncü taraf doğrulamasını sağlar. Karanlık ağ izleme araçları, olup bitenlerden haberdar olmak amacıyla daha proaktif bir yol sağlamak için verilerinizi siber suç ve diğer forumlarda da arayabilir. Şifrelerinizi değiştirip kredi kartlarınızı bloke ederek hızla harekete geçerseniz, kötü niyetli kişiler saldırıdan para kazanamadan riski hafifletebilirsiniz.
Bir antivirüs uyarısı alınması
Sahte antivirüs açılır pencereleri sürekli bir tehdit olsa da antivirüs programlarından gelen uyarılar da ciddiye alınmalıdır. Uyarının kişisel antivirüs hizmeti sağlayıcınızdan gelip gelmediğini kontrol edin ve bilgisayarınızdaki kötü amaçlı dosyaları bulup silmek için talimatları uygulayın. Söz konusu uyarının, antivirüs programının otomatik olarak bilgisayarınızdaki ilgili tehdidi ortadan kaldıracağı anlamına geldiğini varsaymayın.
Bilgisayarınızın gizliliği ihlal edilmişse bilgisayarınızdaki kötü amaçlı kodu bulup silmek için saygın bir antivirüs programını çalıştırın ve aşağıdaki yöntemleri uygulayın:
- Gizliliği ihlal edilmiş bilgisayardan erişilen hesapların şifrelerini sıfırlayın
- Hesap gizliliğinin daha da ihlal edilmesi riskini ortadan kaldırmak için bir MFA uygulaması indirin
- Hangi verinin çalındığını kontrol etmek için bir karanlık ağ izleme aracı edinin
- Bilgisayar korsanlarının sizin adınıza yeni kredi çekememeleri için önlem alın
- Şüpheli bir eyleme karşı başta banka hesaplarınız olmak üzere tüm hesaplarınızı inceleyin
Bilgisayarınızın tamamen temizlendiğinden emin olamıyorsanız şifrenizi sıfırlamayı başka bir cihaz ile yapmayı deneyin.
