KPMG Türkiye, Türkiye ve dünyada oyun sektörü, trendler ve bu alandaki birleşme ve satın alma işlemlerini değerlendirdi. Oyun sektörü hızla artan dijitalleşme ışığında gelişen teknolojiler ile değişen piyasa koşullarına göre tüketicilerle buluşmaya devam ederken sektörde büyüme ve konsolidasyon da dikkat çekiyor.
Oyun sektörünü değerlendiren KPMG Türkiye Birleşme ve Satın Alma Danışmanlığı Lideri Gökhan Kaçmaz, geçtiğimiz iki yılda Covid-19 salgınının tüm sektörlerde olduğu gibi oyun sektörü için de en belirleyici faktörlerden biri olduğunu belitti. Kaçmaz “Ülkelerin salgınla mücadele kapsamında aldığı kısıtlama kararları sebebiyle dijitalleşmenin en yoğun yaşandığı sektörlerden biri olan oyun sektöründe 2020 ve 2021 yılında beklenenin üstünde gerçekleşen büyüme oranları gözlemlendi. Bunun temel sebepleri tüketicilerin evlerinde geçirdiği sürenin artması ve bu duruma bağlı olarak internet kullanım oranlarının da beklenenden fazla bir seviyede gerçekleşmiş olması” değerlendirmesinde bulundu. 2019 yılını 145 milyar dolarlık bir pazar hacmi ile kapatan oyun sektörü, 2020 ve 2021 yıllarında sırasıyla 174 milyar dolar ve 198 milyar dolar seviyelerine ulaştı.
KPMG’nin paylaştığı verilere göre, 2021 yılına geldiğimizde dünya genelinde yaklaşık olarak 3 milyar adet oyun kullanıcısı pazarda aktif olarak bulunuyor. Global oyuncu sayısı 2020 yılına kıyasla yüzde 5,3 artarak 2021 yılında oyun sektöründe gerçekleşen agresif büyümenin kalıcı olduğunu göstermiş oldu. Asya-Pasifik bölgesi, oyun sektör pazar hacminin yüzde 50’sine sahip olarak önümüzdeki yıllarda da en büyük pazar payına sahip olmaya devam edecek. En büyük pazar olan Çin’de öncül oyun alt sektörünün mobil oyunlar olduğu görülürken yüzde 24’lük payı ile global oyun sektörünün yüzde 24’ünü oluşturan Kuzey Amerika bölgesinde ise konsol oyunlarının yarattığı pazarın büyüklüğü dikkat çekiyor.
2024 yılına bakıldığında ise 2021 yılında yaklaşık 3 milyar olan oyun sektöründe tüketici sayısının 3,3 milyar seviyesine ulaşması bekleniyor. Akıllı telefonların kitlesel olarak ulaşılabilirliğinin artmasına bağlı olarak akıllı telefon oyunlarının da oyun sektörü içerisinde cihazlara göre dağılım bazında liderliğini koruması öngörülüyor.
Global trendlerin oyun sektörü ile etkileşimi çok yüksek
KPMG Türkiye Birleşme ve Satın Alma Danışmanlığı Direktörü Özge İlhan, veri depolama teknolojilerinin gelişmesi ve telekom tarafında 5G entegrasyonu ile kuvvetlenecek olan bulut teknolojisinin, yazılım ve donanım bakımından gelişimini hızlandıran sanal gerçeklik ve metaverse teknolojilerinin yakın gelecekte oyun sektörünün sürükleyici faktörleri olmalarını beklediğini ifade etti.
İlhan, “Özellikle son dönemde bulut tabanlı oyunlar; kullanıcıların dizüstü bilgisayarlar, tabletler ve cep telefonları gibi elde taşınan cihazlarda ağ bağlantısıyla oyunların yayınlamasına olanak tanıyor ve özel bir oyun konsolu/PC ihtiyacını ortadan kaldırarak, endüstri genelinde ön plana çıkıyor. Pazar beklentileri ise önümüzdeki yıllarda, oyun donanımlarının bulut tabanlı oyunlarla önemli ölçüde değişim göstereceği ve taleplerin farklılaşacağı yönünde” diye belirtti.
KPMG’ye göre, bir yandan pazarda önemli bir yeri olan ve metaverse teknolojileri ile gelişmekte olan VR (Sanal Gerçeklik) oyun pazarı mobil tarafta da özellikle 5G teknolojisi ile büyüme vaat ediyor. Mayıs 2020’de oyun şirketi Archiact, Çin merkezli telekom şirketi Migu ile 5G teknolojisi bazlı bulut oyun platformu aracılığıyla oynanabilecek ilk VR oyunlarını sunacakları ortaklığını duyurdu. Ayrıca Archiact, Migu ile ortaklık kurarak 5G VR bulut oyununun geleceğini inşa etmek için birlikte çalışabileceğini ve VR’ı daha da erişilebilir hale getirebileceğini belirtti. Nitekim Epic Games gibi oyun firmaları ve Metaverse teknolojilerini desteklediklerini sıkça belirten Facebook da bu pazara yaptığı milyar dolar seviyesinde yatırımlarla VR ve AR (Artırılmış Gerçeklik) sektörlerinin bir hayli büyüyeceğini gösteriyor. KPMG, 2025 yılına kadar piyasa beklentilerinin VR ve AR alanında 250 milyonun üzerinde aktif kullanıcıya ulaşmaları yönünde olduğunu ifade ediyor.
Blok zincir tabanlı teknolojilerin gelişimi, metaverse ve NFT teknolojilerinin piyasalarda sıkça karşımıza çıkması ile küresel olarak birçok alanda daha önce konu edilmemiş istihdam olanakları da yaratmaya devam ediyor. Metaverse, toplumsal etkileşim şeklimizi değiştirebilecek ve hatta birçok kullanıcı için tam olarak gerçeklik olarak hizmet edebilecek bir ortam sağlamaya hizmet etmeyi hedefliyor. Kullanıcılar odaklarını webden metaverse üzerinde sağlayabilecekleri daha sürükleyici deneyime kaydırdıkça, özellikle pazarlama ve markalaşma alanındaki iş fırsatları doğrultusunda yeni endüstriler oluşacak. Daha şimdiden firmalar, teklif vererek metaverse içinde, daha sürükleyici deneyimlere sponsor olmayı hedefliyor. Epic Games’in Fortnite oyunu içerisinde canlı konserler vermesi ve Warner Bros’un bilimkurgu filmi Tenet’in lansman fragmanını oyun içinde yayınlaması ve Ralph Lauren gibi birçok markanın daha şimdiden kendi ürün ve mağazalarını metaverse üzerine yansıtma planlarını bu trende yönelik sadece birkaç örnek olarak gösterilebilir.
Covid-19 etkisiyle de toplumlar, uzak ve çevrimiçi özellikli dünyalara geçişi benimsemeye başladı. Facebook kısa süre önce metaverse olan desteğini duyurdu ve Meta ismi ile yeniden markalaştı. Ek olarak, hem Facebook hem de Microsoft, metaverse üzerinde çalışmanın nasıl görünebileceğine dair ilk sürümlerini piyasaya sürdü. Facebook, Oculus Quest başlıklarını kullanacak Horizon Workrooms için erken tasarımlarını sunarken Microsoft ise PowerPoint gibi klasik ofis uygulamalarını entegre edecek sanal çalışma alanını piyasaya sundu.
Birleşme ve satın alma işlemlerinde de oyun sektörü mega işlemlerle ön planda
2022 yılının Ocak ayında oyun sektörünün öncü firmalarından Activision Blizzard’ın 69 milyar dolar bedelle Microsoft tarafından satın alınması global oyun sektöründe tüm zamanların en büyük işlemi oldu. 2008 yılında aldıkları karar ile birleşen Activision ve Blizzard şirketleri, sektördeki önemli oyunlara imza atarken 2015 yılında Candy Crush Saga oyunları ile bilinen oyun şirketi King’i 5,9 milyar dolar bedelle satın almıştı.
Activison Blizzard tarafından gelen ilk açıklamalara göre Tencent, NetEase, Sony, Google, Amazon, Apple, Facebook, Microsoft ve Netflix gibi alanında önemli teknoloji oyuncuları ile pazarda rekabet etmek ve oyun dünyasındaki pazar paylarını korumak ve artırabilmek adına işlemi gerçekleştirdiklerini belirttiler. Özellikle makine öğrenimi, yapay zekâ, bulut teknolojileri ve siber güvenlik alanlarında uzun vadeli yatırım planları olduğunu ve işlemin en önemli hedefinin Microsoft çatısı altında bu alanlarda kabiliyetlerini ilerletmek olduğunu kaydettiler.
2022 yılının ilk ayında global piyasalardaki ikinci en büyük satın alma işlemi, ABD kökenli Take-two’nun 11,6 milyar dolar bedel ile Türkiye ekosisteminde de stratejik yatırımcı olarak oldukça dikkat çeken Zynga’yı satın alması oldu. Zynga’nın tarihindeki en büyük satın alma işlemi de Türk kökenli Peak Games’i 1,8 milyar dolar bedelle 2020 yılında satın alınması olmuştu. Yine aynı yıl Zynga, 168 milyon dolar işlem değeri ile Türkiye kökenli Rollic Games’in yüzde 80 hissesini satın almıştı. Peak Games işlemi aynı zamanda, 2020 yılında Avrupa’daki en büyük VC destekli çıkış işlemi oldu ve Peak Games Türkiye’nin milyar üstü değerleme alan ilk unicorn şirketi oldu.
Sony tarafından liderlik edilen iki yatırım turunda yine Amerika kökenli oyun şirketlerinden Epic Games, bir yıl içerisinde toplamda 2,78 milyar dolar yatırım aldı. Şirket, alınan yatırımın gelecekteki büyüme fırsatları için kullanılacağını açıkladı. Bu açıklamayı takiben Epic Games, üç boyutlu çizim ve yayınlama platformu Sketchfab ve ünlü atlet LeBron James ve Mavrick Carter tarafından kurulan eğlence geliştirme ve prodüksiyon şirketi The Springhill şirketlerine yatırım yaptı. Epic Games, aldığı yatırımların bir kısmını inorganik büyüme hedeflerine paralel olarak Sketchfab ve Springhill şirketlerine yaptığı yatırımlara dönüştürmüş oldu. Facebook ve Microsoft gibi şirketlerin hem yaptığı satın almalar hem de geliştirdikleri teknolojiler ile metaverse dünyasında rekabetçi konumda olmak istedikleri açıkça anlaşılıyor. Epic Games’in aldığı yatırım içerisinde tek stratejik yatırımcı olarak görünen Sony’nin, Epic Games’in amiral gemisi oyunu Fortnite ile başlattığı metaverse atılımlarını destekleyerek sürdürmesi bekleniyor.
Türkiye dünyanın yeni oyun girişim merkezi olma yolunda hızla ilerliyor
KPMG Türkiye Birleşme ve Satın Alma Danışmanlığı Lideri Gökhan Kaçmaz, “Türkiye’de oyun sektörü özellikle son yıllarda aldığı yatırımlar ve gerçekleşen başarılı satın almalarla ön plana çıktı. Türkiye’de 2022 yılı itibarıyla 600’e yakın oyun şirketi bulunuyor. 2020 yılında toplamda 109 adet yeni oyun girişimi kurulurken 2021 yılında 72 yeni oyun girişimi kurulduğu gözlemlendi. Oyun sektörü, Türkiye girişim ekosistemi içerisinde yatırımcılar tarafından adet ve hacim olarak en çok ilgi gören sektörlerden birisi oldu. 2020 yılında toplamda 16 oyun şirketi girişim sermayesi yatırımı alırken 2021 yılında ise 56 oyun şirketi girişim sermayesi yatırımı aldı. İşlem sayısında yaşanan büyük artış işlem hacminde de etkisini göstererek, 2021 yılında alınan yatırımların toplam hacminin 355 milyon dolar seviyesinde gerçekleşmesini sağladı. 2022 yılının Ocak ayında tamamlanan Dream Games, Spyke Games ve Fomo Games işlemleri ile Türkiye oyun sektöründe henüz 2022’nin ilk ayında toplam 315 milyon dolar işlem hacmi elde edildi” şeklinde bilgi verdi.
KPMG Türkiye Birleşme ve Satın Alma Danışmanlığı Direktörü Özge İlhan “Global oyun devlerinin gözü Türk oyun şirketlerinin üzerinde” olduğunu ifade etti ve sözlerini şöyle sürdürdü:
“Türkiye’de ise Dream Games’in, Kasım 2019’da Singapur merkezli Makers Fund öncülüğünde ve İngiltere merkezli Balderton Capital katılımıyla aldığı toplam 7,5 milyon dolar tutarındaki çekirdek yatırımı, Türkiye’nin 2019 yılındaki en büyük girişim sermayesi yatırımı olarak öne çıkmaktaydı. 2021 senesinde Şubat ayında gerçekleşen seri A yatırım turuyla birlikte Dream Games’in Index Ventures, Makers Fund ve Balderton Capital’dan aldığı 50 milyon dolar tutarı ve yine Dream Games’in Haziran 2021’de 1 milyar dolar değerleme üzerinden gerçekleşen ve İngiliz kökenli Index Ventures ve ABD kökenli Makers Fund’ın öncü olduğu, İngiliz Balderton Capital, ABD’li Institutional Venture Partners ve Kora Holding’ın katıldığı 155 milyon dolar işlem hacmine sahip seri B yatırım turu ise işlem hacmi bakımından öne çıkan ve oyun sektöründe gerçekleşen öne çıkan işlemler oldu ve şirketin 2 senede önemli ölçüde büyümesini gözler önüne serdi. Böylelikle Haziran 2021’de Dream Games 1 milyar dolar değerleme aşarak Türkiye’nin 4. Unicorn şirketi oldu ve bu işlemle şirket Türkiye’de gelmiş geçmiş en büyük seri B yatırımı alan şirket olma unvanını da kazandı. 2022 yılına hız kesmeden başlayan Dream Games ocak ayında tamamladığı seri C yatırım turunda seri B yatırım turundaki yatırımcıların yanı sıra dünyanın en büyük fonlarından birine sahip olan Blackrock’ın da içinde bulunduğu yatırımcı grubu tarafından 255 milyon dolar yatırım alarak değerlemesini kısa zamanda 2,75 milyar dolar seviyesine çıkardı. Yine 2022 Ocak ayı içerisinde ABD kökenli Griffin Gaming Partners’ın, 2020 yılında kurulan oyun şirketi Spyke Games’e yaptığı 55 milyon dolar tutarındaki tohum yatırımı da 2022 yılında gerçekleşen en önemli işlemlerden olmasının yanı sıra yabancı yatırımcıların Türkiye oyun sektörüne olan güvenini bir kez daha kanıtlar nitelikte oldu. 2021 yılının Mart ayında bireysel yatırımcılar tarafından 2,3 milyon ABD doları tohum yatırım alan Fomo Games, 2022 Ocak ayında İngiltere merkezli Libertus Capital’dan 50 milyon ABD doları değerleme üzerinden 5 milyon ABD doları tohum yatırım aldı.
Son yıllarda yerli finansal yatırımcıların yer aldığı oyun yatırımları arasında Actera’nın 2021 yılı Nisan ayında ve Şubat ayında oyun şirketleri Ace Games ve Brew Games’e yapmış olduğu yatırımlar ve buna ek olarak 2021 yılı Aralık ayında da Esas Holding ile birlikte yine oyun sektöründe faaliyet gösteren Libra Softworks’e yatırımları dikkat çekti.”
