Telekomünikasyon sektörünün gelişimine önemli katkılar sunan Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği (TELKODER), 12. Ulaştırma ve Haberleşme Şurası’nda yapılan fiber altyapı konusundaki açıklamaları ve son zamanlardaki gelişmeleri değerlendirdi.
Şura oturumlarında fiber altyapı konusunda Türk Telekom’un söylemlerinin hala aynı noktada ve çözümden çok uzakta olduğunun altını çizen TELKODER Yönetim Kurulu Başkanı Halil Nadir Teberci: “Tüm dünya 5G gibi kritik bir teknolojiyi konuşurken biz hala fiber altyapının yaygınlaştırılması gerektiğini konuşuyoruz. Türkiye’de fiber altyapı gerektiği yüksek hızda büyüyemiyor. Vatandaşların ve alternatif işletmecilerin taleplerine karşın yerleşik operatörün söylemleri, hala aynı noktada… Alternatif işletmeciler fiberi yaygınlaştırmak için önümüzü açın demeyi sürdürüyor ama bir türlü fiberi hızla büyütme aşamasına geçemiyoruz. Kamu tarafında Cumhurbaşkanı’nın da fiber altyapının yaygınlaştırılması gerektiği yönündeki açıklamalarıyla dahil olduğu bu konunun bir an önce çözülmesi gerekiyor. Sürekli alternatif işletmecilerin fiber altyapı yatırımı yapma iştahları engellenmemeli diyoruz ancak geçen hafta yayınlanan BTK’nın 400 metre ve altı kazılarda tesis paylaşımına ilişkin düzenlemesi dahi alternatif işletmecilerin kazı yapmalarının önünde engel teşkil ediyor. Bu kurul kararı sonucunda alternatif işletmeciler 1 metre kazı yapmak için bile 60 güne kadar beklemek zorunda kalabilirler. Yatırım yapmak İsteyen şirketlerin önü mevzuatlarda değişikliğe gidilerek açılmalıyken bu tür kararlarla engellerin çoğaltılması hem sektör hem de ülkemiz adına üzücü. Kamu yetkililerinin fiber altyapımızı yaygınlaştıramazsak geleceği yakalamamızın mümkün olmayacağını artık anlamaları gerekiyor.” diyor.
1 yılda 41 bin km dünyayı yakalamak için yeterli değil
BTK’nın açıkladığı 2021 yılı 2. Çeyrek Pazar Verileri raporuna göre toplam erişilen fiber altyapı uzunluğunun 445.390 km olduğunu hatırlatan Teberci: “TELKODER 19 yıldır hep doğrulara dikkat çekti ve sektörümüzün gelişmesi kadar ülkemizin geleceği için de çalıştı ve çalışmayı sürdürüyor. Fiberin büyümesi için çok sayıda proje ve hukuki süreç ortaya koyduk. Yıllarca adım adım bu noktaya geldik. Ama hala fiber altyapının karlılık kapısı görülmesi gerçeği bir türlü değişmiyor. Geçtiğimiz yılın aynı döneminde 404 bin km civarında olduğu dikkate alındığında bir yılda yaklaşık 41 bin km fiber altyapı döşenebildiği görülüyor. Devede kulak misali, olması gereken büyüklükten çok çok az bir boyutta. Mevcut fiber büyüklüğümüzün en az 4-5 kat artması gerekiyor. Elektronik haberleşme sektöründe faaliyet gösteren şirketler, ilgili kamu kurumları, STK’lar ve hatta Cumhurbaşkanı bile ülkemizde fiber altyapının yeterli olmadığını özellikle 5G’nin çalışacağı hızlara erişilebilmesi için önemli ölçüde artması gerektiğini vurguluyor. Ancak sektörde hala ortadan kaldırılması gereken pek çok sorun olduğunu görüyoruz. Alternatif işletmecilerin yatırım iştahının yüksek olduğunu ancak yatırım yapmaya imkan bulamadıklarını da söylemek mümkün” dedi.
1 metre fiber döşemek için 60 gün izin beklemek söz konusu olacak
Fiber altyapının ancak yatırım yapmak isteyen işletmecilerin önündeki engellerin kaldırılmasıyla yaygınlaşabileceğini yineleyen TELKODER, açıklamasında, alternatif işletmecilerin yatırım kararlarını ve süreçlerini önemli ölçüde etkileyecek 400 metre ve altı kazılarda tesis paylaşımına ilişkin düzenlemeye de dikkat çekiyor. TELKODER’e göre BTK tarafından geçtiğimiz hafta yayınlanan bu karar alternatif işletmecilerin 1 metre fiber altyapı kazısı için bile 60 güne kadar beklemelerine neden olabilir. Halil Nadir Teberci: “Söz konusu kararın; elektronik haberleşme hizmetlerinin arzı ile yeni yatırımların özendirilmesi, son kullanıcılara daha kaliteli hizmet sunulabilmesi ve ülkemizin 2023 yılı hedeflerine ulaşabilmesinin önünün açılabilmesi amacıyla, tesis paylaşımı başvurularının etkin ve hızlı bir şekilde sonuçlandırılabilmesini temin etmek üzere alındığı belirtiliyor ancak karar işletmeciler için bir hayal kırıklığı. Zira kararda 400 metrenin altında kazı yapmak isteyen bir işletmeci tesis başvurusunda bulunup 30 gün içinde olumlu cevap alırsa ya da hiç almazsa kazı yapabilecek. Ancak kazı iznini tesis sahibi yani yerleşik operatör onaylayıp etüt edeyim derse bir 30 gün daha beklenmesi ve devamında da altyapı oluşturmak üzere yeniden işlemlerin başlatılması gerekiyor. Bu da pek çok senaryoda 1 metre kazı için dahi 60 gün bekleme anlamına geliyor. Bu alternatif işletmecilerin önünün açan değil aksine tıkayan, altyapı yapma karalarını olumsuz etkileyecek bir tebliğdir.” diyor.
Ortak Altyapı Paylaşım Protokolü’nün uygulanmasında yaşanan sorunlar ivedlilikle giderilmeli
TELKODER Yönetim Kurulu Başkanı Halil Nadir Teberci, açıklamasında geçtiğimiz haftalarda düzenlenen 12. Ulaştırma ve Haberleşme Şurası’nda açıklamalara konu olan ve yıllar önce TELKODER’in girişimiyle ortaya atılan ortak altyapı şirketine ilişkin şu değerlendirmelerde bulunuyor: “TELKODER olarak tüm işletmecilerin ortak olabileceği “düşük sermayeli” bir ortak altyapı şirketi kurulmasını önerdik ancak özellikle kamu tarafının isteksizliği nedeniyle bu gerçekleşmedi. Bunun yerine konuşulan “yüksek sermayeli” bir ortak altyapı şirketi kurulmasının alternatif işletmeciler için önemli bir mali yük olacağını düşünüyoruz. Bunun yanı sıra, 2018’de imzalanan protokolün konusu olan Türk Telekom’un mevcut altyapılarının güçlendirilerek alternatif işletmecilerin kullanımına sunulması konusunda yaşanan sorunların ortadan kaldırılması gerekiyor. Bu protokolün uygulanmasını engelleyen Türk Telekom’un altyapısının durumunun tam olarak tespit edilememesi ve imtiyaz süresi ileri sürülerek uzun dönemli sözleşme yapılamaması iddialarının açıklığa kavuşturulması lazım. Bu iki engel ortadan kaldırılabilirse protokolün tüm işletmeciler tarafından hızla uygulanacağını ve fiber hat uzunluklarının önemli ölçüde artacağını düşünüyoruz. Bunlara ek olarak alternatif işletmecilerin fiber altyapı yatırımı iştahları da engellenmemeli. Yatırım yapmak İsteyen şirketlerin önü mevzuatlarda değişikliğe gidilerek açılmalı.” dedi.
