COVID-19 ile tüm dünyada yaşam ve çalışma tarzları zorunlu değişime uğrarken, işletmelerin dijital çalışmaları da hız kazandı. Güncel araştırma ve çalışmalar ise pandemi döneminde Türkiye’deki dijitalleşme süreçleri hakkındaki detayları ortaya koydu.
Çin’in Wuhan kentinde 2019 yılının aralık ayında başlayan Yeni Koronavirüs (COVID-19) salgını, kısa sürede küresel boyuta ulaşarak 2020 yılının tamamını etkileyecek bir fenomene dönüştü. Hızlı bulaşma özelliği bulunan virüs sebebiyle sosyal mesafe kuralları, maske zorunlulukları ve sık kişisel hijyen uygulamaları, bireysel hayatı olduğu kadar iş hayatını da etkiledi. Bu süreçte ise, dijital yatırımları olan şirketler, işlerine neredeyse kesintiye uğramadan devam edebildiler. Dijital dönüşümünü tamamlamamış işletmeler ise personel sayısı azaltma, şubelerini kapatma gibi olumsuz durumlarla karşılaşırken, gelirlerinin de bir kısmını ya da tamamını kaybetme riskiyle karşı karşıya kaldılar.
Türkiye’de dijital medya ve reklam yatırımları geçen yıla göre yüzde 159 arttı
Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de hız kazanan dijitalleşmenin boyutlarını ise birçok çalışma ortaya koydu. Reklamcılar Derneği (RD), Reklamverenler Derneği (RVD), İnteraktif Reklamcılık Derneği (IAB), Açıkhava Reklamcıları Vakfı (ARVAK), Ulusal Radyo Yayıncıları Derneği (URYAD) ve Mobil Mecralar Araştırma Pazarlama ve Reklamcılık Derneği (MMA TR) adına bağımsız danışmanlık şirketi Deloitte tarafından hazırlanan “Türkiye’de Tahmini Medya ve Reklam Yatırımları 2020 İlk 6 Ay Raporu”, yılın ilk yarısındaki reklamların yüzde 55’inin dijital mecralarda gerçekleştiğini ortaya koyuyor.
Bu dönemde toplam medya ve reklam yatırımları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 45 artarken, dijital medya yatırımlarındaki büyüme yüzde 159’u bularak, dijitalin kazandığı önemin altını çizdi. Raporda belirtilen 3 milyar 479 milyon TL’lik yatırımın %33’ünü gösterim ya da tıklama bazlı reklamlar, %19’unu video, %42’sini arama motoru, %2’sini ilan, %5’ini ise diğer yatırımlar oluşturdu. Ayrıca mobilin dijital reklam yatırımlarından aldığı pay yüzde 71,6’ya çıkarken, programatik reklamlar ise yüzde 81,4 oranına ulaştı.
Dijitalleşmede en başarılı kategoriler: Tekstil, mobilya, gıda ve ev ürünleri
Markaların sosyal medyadaki başarısını ölçen Social Brands’in ağustos-ekim arası yaptığı ölçümler de en başarılı markaların sektörlerini ortaya koydu. Buna göre, 3 aylık dönemde tekstil, mobilya, gıda ve ev ürünleri alanlarındaki markaların öne çıktığı görülüyor.
Türkiye’deki işletmelerin ağırlıklı kısmını oluşturan KOBİ’ler ise, dijitalleşme konusunda belki de uzun süredir kendilerinden beklenen adımı koronavirüs pandemisi ile attılar. Mastercard’ın 2020’nin ilk yarısını kapsayan araştırmasına göre, dijitalle tanışan şirketlerin sayısı 2019’un aynı dönemine göre yüzde 50 artarak toplam 4 bini aşarken, artışta en önemli rolü KOBİ’ler üstlendi. Bunu doğrulayan bir başka çalışma ise Future of Business tarafından gerçekleştirildi. Türkiye’deki KOBİ’lerin yüzde 71’inin yeni ürün ve hizmet tanıtımı için dijital platformları tercih ettiğini işaret eden araştırma, online araçlarla iletişim kuranların oranının yüzde 63, ürün ve hizmet satışı için interneti tercih edenlerin ise yüzde 56 olduğunu gösteriyor.
Markaların dijital yatırımları ortalama 3 kat büyüdü
Gelişmeleri değerlendiren SEM Yönetim Kurulu Başkanı Ali Yılmaz, “Pandemiyle birlikte eve geçirilen sürenin artması ve mağazaya gidip alışveriş yapma konusunda bir hassasiyet oluşmasıyla, tüketiciler için dijital hayatın her alanına sirayet etti. Dijital yatırımların inanılmaz bir oranda büyüğünü görüyoruz. Hizmet verdiğimiz markaların bütçesinde yaklaşık 3 kat bir artış oldu. Özellikle brick & mortar olarak tabir edilen fiziksel mağazalara sahip markalar, önceki döneme kıyasla dijital yatırımlarını 6 kat büyüttüler. Bu süreçte özellikle markalarımızın tamamında dijital iletişim takibinde artış gördük. Dijital ile ilgili tüm ihtiyaçlar, markalar tarafından önceliklendirildi. Yapılan bu önceliklendirmeler ve tüketicilerin dijitale odaklanması sonucu, tüm dijital kanallarda performans artışı yaşandı” dedi.
Dijitale yapılacak yatırımların pandemi dönemiyle sınırlı kalmayıp, 2021’de de devam edeceği düşünülüyor. Statista verilerine göre dünya genelindeki dijital reklam harcamaları bu yıl sonunda 384 milyar dolar olacak. 2021’de ise pazar hacminin 435 milyar dolara çıkacağı öngörülüyor.
