Bankalararası Kart Merkezi’nin (BKM) verileri, kartlı ödemeler sayesinde para üstü sıkıntısı yaşamadan kuruşlardan ne kadar kar ettiğimizi ortaya koyuyor.
2005 yılı başlarında Türk Lirası’ndan 6 sıfır atılmasıyla hayatımıza giren Yeni Türk Lirası (YTL) ile kullanıcılar tekrardan kuruş para birimiyle tanıştı. 2009 yılında Yeni Türk Lirası’nın Türk Lirası’na dönüşümüyle beraber bugünkü para birimimiz son halini aldı. Kuruşun hayatımıza girmesiyle 1 TL, 50, 25, 10, 5 ve 1 kuruş madeni paralar olarak kullanıma sunuldu. Perakendede özellikle temel gıda ürünlerinin fiyatlamasında kuruş yoğun olarak kullanılırken, pratikte 5 ve 1 kuruş madeni paralar hayatımızdan yavaş yavaş çıkmış durumda. Hal böyleyken etiket fiyatlarındaki 10 kuruş altındaki fiyat baremlerinde para üstü sıkıntısı yaşanıyor. Çoğu zaman maddi değeri çok yüksek olmayan kuruşlar hizmet/ürün alımı sonrası satıcıdan istenmiyor. Diğer taraftan kartla yapılan alışverişlerde ise fişte yazan gerçek tutar ödeniyor. Bu durum bireylerin nakit gerçekleştirdikleri alışverişlerde daha fazla ödeme yapmasına neden olarak enflasyonist etki yaratıyor. Bu da yapılan alışverişlerin ne kadarında kuruşlu ödeme tutarının 10 kuruş altında bulunduğu sorusunu beraberinde getiriyor.
Kartlı ödemeler sayesinde ne kadar cebimizde kaldı?
Bankalararası Kart Merkezi’nin (BKM) açıkladığı veriler kartlarla yapılan ödemeler sayesinde para üstü sıkıntısı yaşamadan kuruşlardan ne kadar kar ettiğimizi ortaya koyuyor. Yerli kartlarla Temmuz 2016 – Haziran 2017 dönemini içeren son 1 yılda yurtiçinde yaklaşık 4,36 milyar adet kartlı ödeme işlemi gerçekleşirken, bu işlemlerin yüzde 35’inde yani 1,53 milyar adedinde ödeme tutarının kuruş bareminin 10 kuruş altında gerçekleşmesi dikkat çekiyor. Kuruşlu ödemelerde en fazla işlem adedinin 336 milyon adet işlem ve yüzde 22 pay ile 91-99 kuruş aralığında olduğu görülüyor. 198 milyon adet işlem ve yüzde 13 pay ile 71-79 arası aralığı kuruşlu ödemeler ikinci sırada yer alırken, 181 milyon adet işlem ve yüzde 12 pay ile 21-29 arası kuruşlu ödemeler ise en fazla kuruşlu ödemenin yapıldığı üçüncü aralık olarak ön plana çıkıyor.
Kartlar ile Yapılan Kuruşlu Ödeme Bandı Dağılımı
| Kuruşlu Ödeme Bandı | İşlem Adet (Milyon Adet) |
İşlem Tutar (Milyon TL) |
Kuruşlu Ödemeler İçindeki Adet Payı |
Kuruşlu Ödemeler İçindeki Tutar Payı |
| 91-99 Kuruş Arası | 336 | 12,1 | %22 | %17 |
| 71-79 Kuruş Arası | 198 | 9,8 | %13 | %14 |
| 21-29 Kuruş Arası | 181 | 9,0 | %12 | %13 |
| 81-89 Kuruş Arası | 133 | 6,3 | %9 | %9 |
| 41-49 Kuruş Arası | 132 | 6,2 | %9 | %9 |
| 1-9 Kuruş Arası | 118 | 6,3 | %8 | %9 |
| 61-69 Kuruş Arası | 111 | 5,5 | %7 | %8 |
| 31-39 Kuruş Arası | 110 | 5,4 | %7 | %8 |
| 11-19 Kuruş Arası | 107 | 5,3 | %7 | %7 |
| 51-59 Kuruş Arası | 102 | 5,1 | %7 | %7 |
| Toplam | 1.528 | 71 |
24 derslikli 10 ilköğretim okuluna eşdeğer
Önemsiz gibi görünen kuruşları alt alta topladığımızda son 1 yılda 71 milyon TL’nin kartlı ödemeler sayesinde kullanıcıların cebinde kaldığı görülüyor. Bugün 71 milyon TL ile 8 derslikli 20 ilköğretim okulu, 12 derslikli 16 ilköğretim okulu, 16 derslikli 12 ilköğretim okulu, 24 derslikli 10 ilköğretim okulu, 32 derslikli 9 ilköğretim okulu ya da 40 derslikli 8 ilköğretim okulu yapılabileceği gibi 100 kişilik 20 tane öğrenci pansiyonu, 200 kişilik 14 tane öğrenci pansiyonu veya 300 kişilik 10 tane öğrenci pansiyonu yapılıp hizmete sunulabilir.
Üstelik hanehalkı tüketimi içinde kartlı ödemelerin yaklaşık yüzde 40 paya sahip olduğu düşünüldüğünde, tüm ödemelerimizi kartlarla yapsaydık cebimizde kalan tutar 178 milyon TL’ye kadar çıkabilirdi. Bu tutar da 24 derslikli 24 ilköğretim okuluna ya da 100 kişi kapasiteli 51 tane öğrenci pansiyonunun maliyetine eş değer.
