Kullanıcıların bilgisayarında yaptığı değişikliklerin geri alınması için bir ödeme talebinde bulunan fidye yazılımlar ile gerçekleştirilen saldırılar, son zamanlarda artış gösterirken siber güvenlik çözümlerinin önde gelen şirketi Fortinet’in açıkladığı önlemler kişi ve kurumları bu tehlikeden kurtarıyor.
Son zamanlarda bazı şirketlerin fidye yazılım (ransomware) ile saldırılara maruz kaldığı yönünde bazı haberler yayınlandı. Kurbanın bilgisayarında yaptığı değişikliklerin geri alınması için bir ödeme talebinde bulunan bu yazılımlar ile gerçekleştirilen sanal saldırının son zamanlarda artış göstermesi birçok kurumu ve kullanıcıyı da güvenlik konusunda daha da endişelendiriyor. Aslında endişe duymalısınız da. Fidye yazılımlar hem kişilerin hem de kurumların hayatlarını zora sokabilir. Ancak siber güvenlik çözümlerinin lider şirketi Fortinet’in sizler için hazırladığı aşağıdaki bilgiler ve önlemler ile bu risklerin önüne rahatlıkla geçebilirsiniz.
Fidye yazılım nedir?
Fidye yazılımlar; cihazlara, ağlara ve veri merkezlerine bulaşarak buralarda yaptığı değişikliklerin geri alınması için bir ödeme talebinde bulunan yazılımlardır. Bu yazılımın ilki 1989 yılında ortaya çıktı. “PC Cyborg” isimli bu ilk fidye yazılım bulaştığı bilgisayarın hard diskindeki dosyaları şifreleyerek, dosyalara erişim için kullanıcılardan 189 dolar talep ediyordu. O günden bu yana geçen süre içerisinde fidye yazılımlar daha da sofistike bir hale ve daha karlı bir saldırıya dönüştü.
Cyber Threat Alliance’in Cryptowall v3 isimli fidye yazılım ile ilgili 2015 yılında yayınladığı rapora göre tek başına bu saldırının yarattığı maddi zarar 325 milyon dolar oldu. Fidye yazılımlar birkaç şekilde çalışıyor. Bazı yazılımlar işletim sistemine bulaşarak bilgisayarı açılmaz hale getirirken bazıları hard diski veya dosyaları şifreliyor. Hatta bazı yazılımlar belirtilen süre içerisinde ödeme yapılmaması durumunda dosyaları siliyor.
Nasıl bulaşır?
Fidye yazılım birkaç şekilde cihazınıza bulaşabilir. Bu yöntemlerin en yaygın olanı, zararlı yazılımın eklenti şeklinde mail ile gönderilmesi. Bu mail örneğin bir bankadan gönderilmiş sahte bir mail olabilir. Mail ile eklenti şeklinde gönderilmesi dışında bu yazılımın cihazınıza bulaşmasının başka yöntemleri de var. İnternetten dosya indirmek bu yöntemlerden bir diğeridir. Kullanıcı bu yazılımın bulaştığı bir internet sitesini ziyaret ettiği takdirde kendisinin bilgisi olmadan kötü amaçlı bu yazılım bilgisayarına indiriliyor ve kuruluyor. Fidye yazılımlar sosyal medya üzerinden de bilgisayarınıza bulaşabilir. Bunların içerisine web tabanlı anlık mesajlaşma uygulamaları da dâhil. Hatta son zamanlarda savunmasız web sunucularındaki açıklar kullanılarak şirketlerin ağlarına da bu yazılımlar bulaştırılabiliyor.
Tehlikenin önüne nasıl geçerim?
Bu tehlikenin önüne geçmek için yine Fortinet’in aşağıda belirttiği 10 önemli almanız gerekiyor. Bu önlemler sayesinde hem kendinizi hem de şirketinizi koruma altına almış olursunuz.
- Bir yedekleme ve geri yükleme planı oluşturun. Sisteminizin yedeğini düzenli şekilde alın ve yedeği internet bağlantısı olmayan ayrı bir cihazda saklayın.
- Mail eklentilerini, internet sitelerini, dosyaları analiz eden ve tehlike yaratan reklamlar ile işinizle ilgili olmayan sosyal medya sitelerini engelleyen profesyonel mail ve web güvenlik araçları kullanın. Bu araçlarda sandbox özelliği olmalı. Böylece yeni ve tanımlanamayan dosyalar güvenli bir ortamda çalıştırılıp analiz edilebilir.
- İşletim sistemininiz, cihazınızı ve yazılımlarınızı güncel tutun.
- Cihaz ve ağınızdaki antivirüs, IPS ve antimalware araçlarınızın son güncellemeler ile çalıştığından emin olun.
- Mümkünse uygulamalar için “beyaz liste” oluşturun. Böylece yetki verilmemiş uygulamaların indirme yapmalarının veya çalışmalarının önüne geçebilirsiniz.
- Ağınızı birkaç güvenlik bölgesine ayırın. Bu sayede bir alana bulaşmış olan zararlı yazılımın diğer alanlara yayılmasını önlemiş olursunuz.
- Sisteminizde izin ve ayrıcalıkları kurun ve güçlendirin. Böylece ticari açıdan kritik olan uygulama, veri veya hizmetler için potansiyel risk yaratabilecek kullanıcı sayısını azaltmış olursunuz.
- Şirketinizin güvenlik standartlarını karşılamayan cihazları tespit edip engellemek için kendi cihazını getir (BYOD) güvenlik politikası oluşturun.
- Adli (forensic) analiz araçları kurarak, saldırı ardından a) bu saldırının nereden geldiğini b) ortamda ne zamandan beri bir bulaşma olduğunu c) tüm cihazlarınızdan zararlı içeriği temizleyip temizlemediğinizi belirleyebilir ve d) bir daha bu saldırının gerçekleşmeyeceğini garanti altına alabilirsiniz.
- EN ÖNEMLİSİ: Güvenliğiniz için çalışanlara bel bağlamayın. Her ne kadar kullanıcıları dosya indirmeler, maillerdeki eklentilere tıklamalar veya güvenilir olmayan linkler konusunda bilgilendiriyor olsanız da insan faktörü güvenlik zincirininiz en zayıf halkalarıdır. Bunun nedeni ise maildeki linklere tıklamanın veya internetten arama yapmanın şirket çalışanlarının yaptıkları işlerin bir parçası olmasıdır. Diğer neden ise günümüzde olta (phishing) saldırılarının oldukça gerçekçi olmasıdır. Üçüncüsü ise bankadan beklenmedik bir mail alan kişinin bu maildeki eklentiye tıklaması insan doğası olan merakın bir nedenidir. Son olarak yapılan araştırmalar şunu gösteriyor: Kullanıcılara göre güvenliğin sağlanması kendilerinin değil başkasının işi.
Fidye yazılım bulaşırsa ne yapmalıyım?
Umarız, sisteminizin yedeğinizi almışsınızdır. Bu yedeği geri yükleyerek sistemini yeniden temiz şekilde yükleyebilirsiniz. Yapmanız gereken diğer şeyler ise şunlar:
- Suç duyurusunda bulunun
Bu tarz bir saldırı durumunda vakit kaybetmeden adli makamlara suç duyurusunda bulunun.
- Fidyeyi ödemenin garantisi yok
Fidyeyi ödemek, şifrelenmiş dosyalarınızın tekrar kullanıma açılacağının garantisini vermez. Sadece saldırganın, kurbanın parasını aldığı anlamına gelir. Hatta kimi zaman banka bilgilerini de. Ayrıca dosyalarınız tekrar açılmış olsa dahi bu, zararlı yazılımın cihazdan temizlendiği anlamına gelmez.
- Uzmanlara danışın
Birçok işletim sistemi, yazılım ve güvenlik bayisi, sistemininiz fidye yazılıma maruz kalması durumunda neler yapmanızı gerektiğini size anlatacak uzmanlar bulundurur. Ayrıca üçün taraf uzamanlar da bu konuda size yardımcı olabilir.
- B planınız olsun
Bilgisayarınız veya ağınız kullanılamaz duruma geldiğinde ne yapacaksınız? Bir yedek planınız var mı? Güvenlik politikanıza bu planı da dahil edin.
