Kullanıcı deneyimi, tasarım ve kullanılabilirlik alanında uzman ya da uzmanlaşmak isteyen kişileri bir araya getiren UXPA Turkey, Dünya Kullanılabilirlik Günü’nü İstanbul’da düzenlediği bir etkinlikle kutladı. Erişilebilirlik teması altında gerçekleşen kutlamaya, Boğaziçi GETEM direktörü, YÖK Engelli Komisyonu üyesi, Engelsiz Bilişim Platformu ve Engelsiz Erişim Derneği kurucu üyesi Dr. Engin Yılmaz ve UXPA Turkey Kurucularından Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi Bilişim Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Kerem Rızvanoğlu katıldı.
Doğduğundan beri görme engelli olan Dr. Engin Yılmaz, farklı markaların mobil uygulamalardaki kullanıcı deneyimini uygulamalı olarak sergilerken, kullanıcı deneyimindeki temel prensiplerin algılanabilirlik, işlem yapabilirlik, anlaşılırlık ve sağlamlık olduğunu ifade etti. Zomato, Uber, BiTaksi, Garanti Cep Şubesi mobil uygulamalarını tüm katılımcılarla birlikte deneyimleyen Yılmaz, bu uygulamaları erişilebilirliğin temel prensipleri olan algılanabilirlik ve indeksleme kavramları açısından karşılaştırdı. Apple’ın iPhone 6 ile ilk ekran okuyucu yazılımını kullanıma sunan marka olduğunu söyleyen Yılmaz, bu yazılımda ekrana tek dokunulduğunda seslendirme çift dokunulduğunda ise ilgili uygulamayı açtığını canlı bir şekilde deneyimleyerek gösterdi.
En büyük sorunlardan biri CAPTCHA
Erişilebilirliğin her alanda önemli olduğunu söyleyen Yılmaz, bilişim teknolojilerinin bazı alanlarda erişilebilirliği artırırken bazı alanlarda ise zorlaştırdığını vurguladı ve sözlerini şöyle sürdürdü: “Engelliler için ayrıca site ya da uygulamalar yaratmak yerine var olan ortamlardaki güncellemelerle erişilebilirliği artırmalıyız. Özellikle sınama-yanıt doğrulaması olarak bilinen bir güvenlik önlemi olan CAPTCHA, kullanıldığı web sitesi ya da uygulamalarda görme engellilerin karşısındaki en temel sorunlardan biri olarak karşımıza çıkıyor. Başta CAPTCHA’nın en çok kullanıldığı yerler olan kamu kurumlarının web siteleri olmak üzere, sesli CAPTCHA özelliği bu noktada erişebilir bir çözüm sağlıyor.”
Yılmaz, gelişme sağlanması için atılması gereken adımları ise şöyle ifade etti:
“Kurumlara yönelik bilgilendirme çalışmalarının yoğun olarak yapılması gerekiyor. Kurumlarda yönetici kademesinden web tasarımcılarına kadar, bu ekosistem içerisindeki tüm paydaşların bilgi ve farkındalık eksikliklerinin kapatılması, kurumların konuya bakış açılarını önemli ölçüde değiştirecektir.”
Engel ne olursa olsun hiçbir şey erişilemez değil
Görme engelli birinin de herkes gibi rahatlıkla bilgisayar, cep telefonu kullanabileceğini söyleyen Yılmaz, “Erişilebilirliği olmayan uygulama ya da siteleri de bir şekilde kullanabiliyoruz. Fakat kullanıcı deneyimi bir süre sonra sorun halini almaya başlıyor ve bu uygulamaları kullanmayı bırakıyoruz. Bu noktada da erişilebilirlik bir zorunluluk olarak karşımıza çıkıyor. Engel ne olursa olsun hiçbir şey erişilemez değil. Yeter ki farklı kişilerin farklı kullanıcı deneyimleri olduğunun bilincinde olalım” dedi.
Dünya Kullanılabilirlik Günü kutlamasının önemine değinen UXPA Turkey kurucularından Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi Bilişim Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Kerem Rızvanoğlu, erişilebilirlik temasıyla düzenlenen kutlamayı şöyle özetledi:
“Kullanıcı deneyimi, erişilebilirlik bağlamında çok önemli bir başlık olduğu halde ülkemizde konuyla ilgili farkındalık oldukça düşük. Kullanıcı deneyimi dünyada önemli bir meslek kolu olarak öne çıkarken Türkiye’de bu konuda uzman kadroların yetiştirilmesi ve ilgili ekipler içinde istihdam edilmesi doğrultusunda somut adımlar atılmıyor. Bu anlamda, Dünya Kullanılabilirlik Günü’nü özel bir etkinlikle kutladığımız ve sayın Dr. Engin Yılmaz’ın da bize eşlik ettiği için büyük mutluluk duyuyoruz. “
Dünya Kullanılabilirlik Günü kutlama etkinliğinde İşaret Dili Çevirmeni Neslihan Kurt da etkinliğe katılan görme engellilere işaret diliyle çevirmenlik desteği verdi.
