Türkiye’de bilgi mimarisinin önemine dikkat çekmek ve farkındalığı artırmak için düzenlenen etkinlik, UXPA Turkey ev sahipliğinde UX meraklılarını bir araya getirdi.
Paylaşılan bilgi ortamlarının yapısal tasarımı, organizasyon, etiketleme, arama, web siteleri ve intranet içindeki navigasyon sistemlerinin kullanılabilirlik ve bulunabilirliğini destekleyen bir bilim dalı olan bilgi mimarisi, kurumlar tarafından sıkça göz ardı ediliyor. Hızla dijitalleşen dünyada müşterilerine en iyi kullanıcı deneyimini (UX) sunmak isteyen tüm kurumların en fazla dikkat etmesi gereken konuların başında bilgi mimarisi geliyor.
Farkındalığı artırmak ve bilgi mimarisinin önemine dikkat çekmek üzere tüm dünyada kutlanan “Dünya Bilgi Mimarisi Günü” UXPA Turkey tarafından düzenlenen bir etkinlikle İstanbul’da kutlandı. Etkinlikte katılımcıların çeşitli meyveleri kategorize etmelerinin istendiği eğlenceli bir workshop gerçekleştirildi. Etkinliğe hem özel sektörden hem de üniversitelerden deneyimli isimler konuşmacı olarak katılım gösterdi.
Bilgi mimarisinde “sürdürülebilirlik” kilit nokta
Etkinlik konuşmacılarından biri olan Hepsiburada.com Kullanıcı Deneyimi Tasarımı Uzmanı Mevlana M. Gürbulak, bilgi mimarisi kavramının Türkiye’de henüz net bir şekilde anlaşılamadığını belirtirken, yapılan her işin süreçlerindeki veriyi organize edip belirli bir yapı içerisinde etiketleme işine bilgi mimarisi adı verildiği ifade etti. Türkiye’deki şirketlerin bilgi mimarisi yaklaşımını değerlendiren Gürbulak, şunları söyledi:
“Gerek dünyada gerekse de Türkiye’de bilgi mimarisine yeterli önem verilmiyor. Tabii ki bazı firmalar bu konuda girişimlerde bulunuyor ama bunun sürdürülebilir ve verimli bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için bilgi mimarisinin tam olarak anlaşılması, bu konuya daha fazla önem verilmesi ve yatırım yapılması gerekiyor. Firmaların kategori yapılarını oluştururken dikkate almaları gereken kilit konu ‘sürdürülebilir bir yapı’ olmalı.”
Hepsiburada.com’un da bilgi mimarisine önem veren şirketlerin başında geldiğine dikkat çeken Gürbulak, “Hepsiburada.com’un arayüzü şu anda yenileniyor. Yeni kategori yapısını oluşturmak için kullanıcılar, araştırma şirketleri ve markaların geri dönüşleri üzerinde çalışıldı. Bu yapı için Türkiye’deki en büyük bilgi mimarisi çalışmalarından biri yapıldı. Toplamda 500 kullanıcı ile telefonda ya da yüz yüze görüşüldü. Bunun sonucunda da bizim yeni kategori ağacımız oluştu” bilgilerini verdi.
“Sosyal etkiler yaratacak alanlarda da bilgi mimarisine ihtiyaç var”
Etkinliğin bir diğer konuşmacısı olan Koç Üniversitesi Bilgi Mimarisi Tasarımı Araştırma Grubu ve Tasarım Laboratuvarı’nda görev yapan Doç. Dr. Asım Evren Yantaç ise Koç Üniversitesi’nde bilgi mimarisi üzerine yaptıkları çalışmalarla ilgili bilgiler verdi. Üniversite laboratuvarında olağanüstü koşullar için geliştirilen projeler üzerinde çalıştıklarını dile getiren Yantaç, sözlerine şöyle devam etti:
“Bilgi mimarisi konusunda akademik çalışmalar da oldukça önemli. Bunun yanında sosyal etkiler yaratacak konularda da bu anlamda bir takım ihtiyaçlar bulunuyor. Bilgi mimarisine yeterince önem verilememesi orijinal işlerin çıkmasının önüne geçerek her işin bir diğerinin kopyası olmasına neden oluyor. Biz 10 yıl önce UX başlığı etrafında Türkiye’de bir ilgi ve çaba oluşturmak için çabaladığımızda yanımızda bir tek interaktif ajanslar oluyordu ve bu anlamda da çok doğru işler çıkmıyordu. Bugün UX alanına gösterilen ilgi sayesinde bu alanda eğitim alan kişiler kendi işlerini yapabilir hale geldiler. Bu anlamda bir sonraki dönüşüm ise UX’in de bir parçası olan enformasyon tasarımı ve enformasyon mimarisinde yaşanacak.”
Özellikle Dijital mecralarda önem kazanıyor
Tüm UX profesyonelleri ve meraklılarını bir araya getiren etkinlikte görüşünü aldığımız UXPA Turkey Kurucularından Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi Bilişim Anabilim Dalı Başkanı Kerem Rızvanoğlu, bilgi mimarisinin önemini şu sözlerle özetledi:
“Bilgi mimarisi bir bilgi yığınının kullanıcıların kavrayabileceği şekilde yapılandırılması işi. Dijital dünyadan bağımsız olarak da ele alınan bir disiplin olmakla birlikte kullanılabilirlik ve kullanıcı deneyimi kavramlarının önem kazanmasıyla özellikle son dönemde dijital mecralar özelinde öne çıkan bir başlık. Dijital mecralar için doğru yapılandırılmış bir bilgi mimarisi, kullanıcı deneyimi bağlamında kullanıcıların aradıkları içeriklere kolay, hızlı ve verimli şekilde ulaşmalarını sağlamak açısından büyük önem taşıyor.”
Bilgi mimarisi kullanıcı deneyimi odaklı olmalı
Türkiye’de bilgi mimarisi konusuna doğru yaklaşılmadığına işaret eden Rızvanoğlu, hizmet verenlerin daha fazla kullanıcı deneyimi odaklı bakış açıları geliştirmeleri gerektiğini vurguladı:
“Türkiye’de özellikle geniş ürün gamlarının sunulduğu hacimli e-ticaret dijital platformlarının bilgi mimarisi problemlerinden büyük ölçüde muzdarip olduğunu söyleyebiliriz. Bu aksaklığın temelinde bilgi mimarisine dair alınan kararlarda kullanıcı deneyimi merkezli bir bakıştan ziyade iş hedefleri doğrultusunda öncelikle pazarlama ve satışa yönelik kararların daha belirleyici olması yatıyor.”
Dünya Bilgi Mimarisi Günü’nün Türkiye’de kutlanmasının önemine de değinen Rızvanoğlu, sözlerini şu şekilde tamamladı:
“Bilgi mimarisi kullanıcı deneyimi bağlamında çok önemli bir başlık olduğu halde ülkemizde konuyla ilgili farkındalık oldukça düşük. Bilgi mimarisi dünyada önemli bir meslek kolu olarak öne çıkarken Türkiye’de bu konuda uzman kadroların yetiştirilmesi ve ilgili ekipler içinde istihdam edilmesi doğrultusunda somut adımlar atılmıyor. Bu anlamda, ‘Dünya Bilgi Mimarisi Günü’nü özel bir etkinlikle kutladığımız için büyük mutluluk duyuyoruz.”
